«دومین همایش ملی خیر ماندگار»
مقدمه
فعالیت‌های خیریه و نیکوکارانه از دیرباز در ایران رواج داشته است که با ورود اسلام و توصیه مؤکد قرآن خصوصاً در مدل‌های اسلامی آن مانند وقف بیش‌ازپیش گسترش می‌یابند. این فعالیت‌ها تا چند دهه پیش به‌صورت سنتی و قائم به فرد انجام می‌شدند؛ با ظهور ساختارهای نوین اداری، در کنار تداوم فعالیت‌های فردی، امور خیر نیز، نهادینه شده و به‌صورت ساختارهای رسمی دولتی و یا مؤسسات خیریه خصوصی توسعه یافتند.
از سال 1337 با تصویب وزارت عدلیه، شهربانی مرجع صدور مجوز مؤسسات خیریه می‌شود که این امر تا به امروز توسط نیروی انتظامی ادامه یافته است. در حال حاضر در کنار نیروی انتظامی، وزارت کشور، سازمان بهزیستی، وزارت ورزش و جوانان، سازمان محیط زیست و شهرداری نیز نسبت به صدور مجوز تأسیس مؤسسات خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد مبادرت می‌ورزند.
به دلیل این تشتت در مراکز ارائه مجوز خیریه در حال حاضر هیچ آمار دقیقی از تعداد مؤسسات خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد وجود ندارد، تنها تخمین زده می‌شود که حدود 20000 موسسه خیریه ثبت شده در ایران وجود دارد. در نتیجه آمار دقیقی از تعداد موسسه‌های فعال به دلیل عدم وجود آمار و عدم وجود سازوکار نظارت وجود ندارد. عدم وجود سازوکار نظارت برای مؤسسات خیریه باعث شده است موارد اندک فساد مالی، اخلاقی و سیاسی عده‌ای محدود، چهره خیریه‌ها و خیرین را مورد سوءظن قرار دهد.
بااین‌حال هرساله منابع عظیمی در حوزه خیریه و خیرین جذب و هزینه می‌شود. که تنها می‌توان بعضی از این مقادیر را از جستجو در مصاحبه‌ها و نشریات متوجه شد. همین آمار غیررسمی نشان از حجم زیاد این منابع می‌دهد.
مسئله اصلی ایجادشده این است که با توجه به تاریخ بلند و گستره عمومی فعالیت‌های نیکوکارانه، حجم زیاد منابع مالی و انسانی در این حوزه، گسترش مطالعات علمی در این حوزه در جهان، این امر در ایران به‌ندرت موردتوجه پژوهشگران و اندیشمندان قرار گرفته است، ازاین‌رو پژوهش و فرهنگ‌سازی در حوزه امور خیر از مسائل مهم و دارای اولویت امروز جامعه ایران است.
بنیاد خیریه راهبری آلاء
«بنیاد خیریه آلاء» پس از سال‌ها فعالیت در حوزه‌های مختلف امر خیر، بر اساس تجربه و دانش به دست آمده، همچنین شناخت و مراوده‌ای که با خیرین و نهادهای خیریه داشت، فعالیت‌های خیر خود را به سمت راهبری امور خیر سوق داد و نام بنیاد نیز به «بنیاد خیریه راهبری آلاء» تغییر یافت. منظور از راهبری، تولید و ترویج دانش، فرهنگ‌سازی در حوزه امر خیر و تلاش در مسیر اصلاح روش‌های مدیریت امر خیر است؛ به‌عبارت‌دیگر سعی بر آن است که با تولید و به‌کارگیری دانش در حوزه امر خیر، منابع محدود خیریه‌ها و خیرین، عالمانه و بهینه هزینه شود و با فرهنگ‌سازی در این حوزه به جای آن که تنها تعداد معدودی از جامعه عنوان خیّر را به دوش کشند، «هر ایرانی یک نیکوکار» باشد، تا دست در دست یکدیگر، بتوانیم مشکلات و معضلات جامعه را بهتر و کارآتر برطرف نماییم.
بنیاد آلاء برای دستیابی به چشم‌انداز خود با نگاهی دانش‌بنیان و با همکاری اساتید و صاحب‌نظران حوزه امر خیر، «سند خیر ماندگار» را تهیه و تدوین نموده است. این سند از آن جهت «خیر ماندگار» نامیده شده است که هدف آن تقویت بنیان‌ها و زیربنای دانشی فعالیت‌های خیر و گسترش آن به‌صورت عالمانه و براساس تحقیق، پژوهش و مدل‌های مدیریتی کارآمد است.
البته این نگاه جدید و راهبردی از سوی بنیاد خیریۀ راهبری آلاء به این بنیاد منحصر نیست و به مشارکت همۀ خیّرین، مدیران حوزۀ خیریه و پژوهشگران علاقه‌مند به تولید و گسترش دانش در حوزۀ خیریه نیاز دارد.
همایش ملی خیر ماندگار
به استناد سند خیر ماندگار و در راستای گفتمان‌سازی و تولید دانش در حوزه امر خیر بنیاد آلاء همایش ملی خیر ماندگار را با مشارکت نهادهای علمی و اجرایی برگزار می‌نماید که در ذیل به برخی از مختصات و ویژگی‌های آن اشاره می‌شود:
- مقالات پذیرفته شده در پایگاه استنادی جهان اسلام (ISC) و سیویلیکا نمایه می‌شوند.
- همایش ملی خیرماندگار با تمرکز موضوعی «مطالعه و ارزیابی امورخیر با تمرکز بر چالش‌های نیکوکاری در ایران امروز» برگزار می‌گردد که دارای 10 محور اصلی مبانی، مفاهیم و امورخیر، آموزش و امورخیر، اقتصاد، مدیریت و امورخیر، جامعه، فرهنگ و امور خیر، فلسفه، روانشناسی و امور خیر، تاریخ و امورخیریه، ارتباطات، رسانه، فضای مجازی و امورخیر، هنر، ادبیات و امور خیر، فقه، اخلاق و امور خیر و حقوق، سیاست و امورخیر است؛ برای هر محور موضوعات تخصصی تعریف شده است.
- برای کابردی‌تر شدن همایش و مشارکت خیریه‌ها و خیرین، محوری به‌عنوان ایده‌ها و تجربه‌های موفق امور خیر نیز طراحی شده است.
- سازمان همایش مشتمل بر رییس، دبیر ، دبیر شورای علمی و 10 کمیته علمی است. برای هر محور یک کمیته علمی تشکیل شده است که شامل 5 استاد و صاحب‌نظر در این حوزه می‌باشد. رییس همایش دکتر محمدصالح طیب‌نیا مدیرعامل بنیاد آلاء و عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان؛ دبیر همایش حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی ملانوری مدیرکل ارتباطات و هماهنگی معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر شورای علمی همایش دکتر نعمت‌الله موسی‌پور عضو هیئت‌علمی دانشگاه فرهنگیان و دبیر علمی 5 دوره جشنواره فارابی می‌باشند.
- شرکت‌کنندگان همایش سه گروه 1. اساتید، دانشجویان و پژوهشگران علاقه‌مند به حوزه خیر، 2.خیرین ، مدیران و کارشناسان مؤسسات خیریه و 3.مدیران و کارشناسان دولتی مرتبط با این حوزه می‌باشند.
- زمان همایش: دهم و یازدهم دی‌ماه 1397
- مکان همایش: تهران - مرکز همایش‌های بین‌المللی رازی